Żółtaczka u noworodka. Kiedy mija sama, a kiedy trzeba ją leczyć?

Żółtaczka u noworodka zmartwiła już nie jednych rodziców. Jest to najczęściej normalne zjawisko, a skóra maluszka zwykle blednie sama już po kilku dniach. Jakie są przyczyny i objawy żółtaczki fizjologicznej? Przeczytaj.
żółtaczka u noworodka

Właśnie zostałaś mamą i niepokoi cię żółte zabarwienie skóry u twojego maluszka? To zapewne żółtaczka fizjologiczna. Jest normalnym objawem i zazwyczaj ustępuje samoistnie. Czasami wymaga jednak naświetlania lub specjalistycznego leczenia. Dlatego zachowaj czujność i dowiedz się, jakie objawy lepiej zgłosić lekarzowi.

Jaka jest przyczyna żółtaczki u noworodków?

Organizm noworodka po porodzie wymienia część składników krwi, w tym erytrocyty i hemoglobinę. Maluszek nie potrzebuje już tak wielu erytrocytów jak w brzuchu mamy. Nadmiarowa hemoglobina i czerwone krwinki rozpadają się, w wyniku czego powstaje żółty barwnik zwany bilirubiną. Gdy jest go zbyt dużo w organizmie dziecka, jego nie w pełni wydolna wątroba nie jest w stanie usunąć jej sprawnie na zewnątrz.

Jakie są objawy wysokiego poziomu bilirubiny we krwi?

Zdrowy, urodzony o czasie noworodek, wydala nadmiar żółtego barwnika wraz z kałem. Niekiedy jego organizm nie radzi sobie z pozbyciem się go, a wtedy nadmiar bilirubiny powoduje zażółcenie skóry, a także błon śluzowych i spojówek oczu dziecka. Przy czym najpierw zażółcenie obejmuje główkę, a potem przesuwa się na tułów dziecka. Objawy te obserwuje się zwykle w 2 lub 3 dobie życia noworodka. Mijają zwykle po tygodniu, a u wcześniaków po 10-14 dniach.

Czy wszystkie noworodki mają żółtaczkę?

Nie wszystkie, ale lekarze uważają, że nawet 60% donoszonych noworodków ma żółtaczkę fizjologiczną o różnym stopniu nasilenia. W przypadku dzieci urodzonych przed terminem, odsetek ten wynosi aż 90%. Jednak stężenie bilirubiny w krwi nie powinno przekraczać 15 mg/dl. Przekroczone normy to zwykle wskazówka do rozpoczęcia naświetlania skóry specjalną lampą. Pediatra sprawdza też, czy w tym przypadku powodem żółtaczki nie jest jakaś choroba.

Czy można przyspieszyć ustąpienie objawów żółtaczki u noworodka?

Neonatolodzy zalecają regularnie karmić dziecko piersią. Nawodniony i najedzony maluch oddaje stolec zwykle 3 razy na dobę, a wtedy łatwiej mu pozbyć się nadmiarowej bilirubiny. Czasami jednak mleko matki utrudnia wydalanie tej substancji. Można je wtedy odciągnąć, zagotować i podać dziecku przegotowane. Innym, jeszcze skuteczniejszym sposobem, jest fototerapia.

Fototerapia, czyli noworodkowe solarium w szpitalu

Terapia wspomagająca wydalanie bilirubiny z organizmu noworodka polega na naświetlaniu jego skóry specjalną lampą ultrafioletową. Jej promienie rozbijają żółty barwnik w ciele maluszka i usprawniają jego wydalanie na zewnątrz. W tym czasie noworodek leży pod lampą w samej pieluszce, a jego oczy zasłonięte są opaską ochraniającą wzrok. Taka fototerapia trwa zwykle 1-2 dni, bo tyle zwykle wystarcza, aby obniżyć stężenie bilirubiny we krwi.

Noworodek z żółtaczką w domu. Na co zwrócić uwagę?

Przywozisz noworodka z zażółconą skórą do domu i co dalej? Pamiętaj, że chorego dziecka lekarze nie wypuściliby z oddziału. Dlatego nie panikuj. Zadbaj, aby był najedzony. Obserwuj, czy jego stolec nie przybiera szarej barwy, bo świadczy to o niedrożności dróg żółciowych. Niepokojącym objawem jest też ciemny kolor moczu. Sprawdzaj stan skóry i oczu malucha. Prawidłowo objawy zażółcenia zanikają najpierw na nóżkach, tułowiu, a potem na główce. Jeśli zauważyłaś, że żółty kolor skóry nabiera odcienia oliwkowego i obejmuje całe ciało, to nie zwlekaj z wizytą u lekarza.

Co robić, gdy żółtaczka noworodkowa nie ustępuje?

Przedłużająca się żółtaczka jest zawsze objawem niepokojącym, który wymaga konsultacji medycznej. Długotrwałe i wysokie stężenie bilirubiny u noworodka może wywołać uszkodzenia mózgu. Są to jednak rzadkie przypadki. Najczęściej powodem są specyficzne właściwości pokarmu matki, który zawiera substancje utrudniające wychwyt bilirubiny z krwi dziecka i jej usuwanie. Aby tu ustalić, wystarczy na 2 dni zamienić karmienie piersią na karmienie mlekiem modyfikowanym.

Leczenie żółtaczki spowodowanej karmieniem piersią

Żółtaczka związana z karmieniem piersią to również stan fizjologiczny i zazwyczaj nie wymaga leczenia. Jeśli objawy się utrzymują, a stężenie bilirubiny przekracza normy, lekarze zalecają podanie dziecku mleka modyfikowanego. Pokarm matki można też odciągnąć laktatorem, przegotować i dopiero wtedy podać dziecku. Wtedy straci on ww. niepożądane właściwości. Łagodne objawy nie wymagają jednak takich ingerencji, gdyż mijają samoistnie po 2-3 miesiącach życia dziecka.

Przyczyny żółtaczki patologicznej

W niektórych przypadkach żółtaczka u noworodka może być objawem choroby, która wymaga specjalistycznego leczenia. Najczęstsze przyczyny to:

  • konflikt serologiczny między grupą krwi matki i dziecka;
  • zakażenia organizmu dziecka, nabyte w okresie w życia płodowego, np. cytomegalia i toksoplazmoza;
  • choroby hematologiczne, wady w budowie krwinek czerwonych;
  • niedrożność dróg żółciowych dziecka i schorzenia wątroby.

Kiedy należy podejrzewać żółtaczkę patologiczną?

Gdy dziecko od 1 dnia życia ma objawy żółtaczki lub trwa ona powyżej 1 miesiąca. Tak samo jeśli lekarze wiedzą o tym, że matka i dziecko mają różne grupy krwi. Wówczas jeszcze w brzuchu matki przeprowadza się transfuzję krwi do pępowiny. Organizm noworodka reaguje żółtaczką także na kilka innych nieprawidłowości, powstałych zwykle w okresie życia płodowego. Lekarze zawsze zlecają dodatkowe badania, aby ustalić przyczynę i sposób leczenia.

Kilka mitów o domowych sposobach „leczenia” fizjologicznej żółtaczki

Do niedawna pokutował mit, że warto dziecko dopajać wodą z łyżeczką rozpuszczonej glukozy. Eksperci ostrzegają, że taki słodki napój to puste kalorie dla dziecka i bezużyteczny wypełniacz jego maleńkiego żołądka. Tym bardziej nie wolno podawać roztworu glukozy noworodkom z podwyższonym poziomem bilirubiny. Z pewnością lesze dla nich będzie pokarm matki. Nie pomoże także trzymanie rozebranego dziecka na słońcu, bo promienie słoneczne to nie to samo, co kilkugodzinny seans pod lampą. Można za to łatwo przeziębić malucha lub narazić go na poparzenia słoneczne.

Choć żółtaczka noworodków to częsta i niegroźna przypadłość, to jednak stresuje rodziców, a niekiedy też personel oddziału noworodkowego. Bywa również powodem przełożenia terminu wypisu do domu. Pamiętaj jednak, że ta fizjologiczna prędzej czy później minie, a lekarze muszą upewnić się, co jest przyczyną zaobserwowanych objawów i czy nie zagrażają one zdrowiu dziecka.


Sprawdź także:
Archiwum: marzec 2023
Photo of author

Alicja Bąk

Zawsze chciałam pracować z dziećmi. Być może wynika to z faktu, że w młodości zajmowałam się dużo młodszą siostrą, a może po prostu… to pewien rodzaj powołania? Nie wiem ? W każdym razie tuż po maturze wiedziałam, że moim wyborem będzie kierunek pedagogiczny. Ostatecznie zostałam absolwentką pedagogiki małego dziecka z wychowaniem przedszkolnym.

Popularne wpisy: