Opieka nad noworodkiem – pielęgnacja i karmienie

Noworodek w domu to mała rewolucja w życiu całej rodziny. Rodzi się więź z maleństwem, które z każdym tygodniem rozwija się i rośnie. Wszystko ma jednak swoje blaski i cienie. Pielęgnacja maluszka zajmuje sporo czasu i jest dość męcząca, szczególnie dla tych, którzy zostają rodzicami po raz pierwszy. Jak się przygotować do pierwszego okresu macierzyństwa? Czytaj nasz tekst i czerp z garści porad!

Spis treści Pokaż

Jesteś w ciąży? Przygotuj się do narodzin dziecka

Jeśli chcesz, aby pierwszy miesiąc życia dziecka upłynął w miarę spokojnie, przeznacz czas ciąży na przygotowanie się do roli mamy. Kup lub pożycz od znajomych elementy wyprawki dla noworodka. Czytaj poradniki. Jak może pomóc ci tego typu książka? Opieka nad noworodkiem w praktyce na pewno będzie wyzwaniem, ale rady doświadczonych osób powinny wiele ułatwić. Porozmawiaj też z przyjaciółkami, które są już matkami. Na pewno chętnie udzielą cennych porad i pomogą w przygotowaniach. Dzięki temu łatwiej będzie ci zachować spokój i poradzić sobie w trudnych momentach.

Poród i co dalej? Pierwsze dni z dzieckiem w szpitalu

Pobyt w szpitalu ze zdrowym noworodkiem trwa zwykle kilka dni. Położne ważą nowonarodzone dziecko i określają jego stan zdrowia, posługując się skalą Apgar. Uczą również przystawiania malucha do piersi. Pierwszy pokarm (zwany siarą) ma właściwości przeczyszczające i zawiera dużo witamin, mikroelementów i przeciwciał odpornościowych. W pierwszych dniach życia maluch zwykle dużo śpi, odsypiając trudy porodu. Jest to jednocześnie czas na regenerację dla mamy. Zjedz lekki posiłek i wyśpij się, zanim dziecko zacznie domagać się uwagi.

Badania i szczepienia noworodka

Po porodzie pielęgniarka zakłada plastikowy zacisk na kikucie pępowiny, a na rączce – opaskę z nazwiskiem dziecka, danymi matki i datą porodu. Mierzony jest także obwód główki i klatki piersiowej noworodka. Dane te wpisuje się w książeczkę zdrowia dziecka. Lekarz neonatolog wykonuje badania przesiewowe w kierunku chorób metabolicznych i wad serca. Przy pomocy specjalnego aparatu sprawdza słuch noworodka, a także zleca podanie pierwszych szczepionek.

Pierwsza kąpiel i pierwsze zmiany pieluszek

Położna oczyszcza buzię noworodka z krwi i mazi i zawija je w szpitalny rożek. Pierwsza kąpiel pod kranem następuje zwykle po kilku godzinach lub w następnej dobie. Po karmieniu siarą maluch wydala smółkę, czyli swój pierwszy stolec, zawierający połknięte wody płodowe. Smółka jest mocno kleista, dlatego trzeba umyć maluszka wodą z płynem do kąpieli noworodków i przy pomocy myjki. Dziecko zaczyna też sikać. Wydalanie powoduje spadek wagi od 5 do 10%. W pierwszych dnia dziecko brudzi pieluszkę kilka razy w ciągu doby.

Zobacz też: Jak widzi noworodek? Sprawdź, jak wygląda świat oczami noworodka i niemowlęcia

Zanim wrócicie do domu

Co warto zrobić jeszcze w szpitalu?

Popatrz, jak pielęgniarka kąpie twoje dziecko.
Poproś ją o pomoc także wtedy, gdy masz wątpliwości w kwestii przewijania.
Nie wstydź się pytać o wszystkie sprawy związane z połogiem czy pielęgnacją noworodka.

Sporo problemów przysparzają młodym mamom początki karmienia. Zdarza się, że noworodek nie potrafi chwycić sutka albo nie umie ssać. W razie potrzeby poproś o pomoc doradcę laktacyjnego. Licz się z tym, że ssanie piersi może być bolesne, ale to minie. Z czasem brodawki zahartują się i przestaną boleć.

Jak wygląda opieka nad noworodkiem?

Na pielęgnację noworodka składa się kilka istotnych elementów. Oto one:

prawidłowe i częste karmienie piersią, dzięki któremu dziecko przybiera na wadze;
właściwa pielęgnacja pępka;
regularna kąpiel i pielęgnacja skóry odpowiednimi kosmetykami;
regularna zmiana pieluszek i zapobieganie odparzeniom skóry;
zapobieganie sapce, która utrudnia maluchowi spokojny sen;
bliskość mamy i kontakt skóra-skóra;
zapewnienie odpowiednich warunków do snu.

Pierwsze tygodnie w domu. Wizyta pielęgniarki

Gdy wrócicie ze szpitala, odwiedzi was zapewne pielęgniarka środowiskowa. Sprawdzi, czy dziecko jest zadbane. Zobaczy, czy nie ma pleśniawek w buzi i odparzeń skóry. To cenne wsparcie dla młodych mam w początkach macierzyństwa. Wizyta pielęgniarki może być okazją do rozmowy o pielęgnacji maluszka, ale też o laktacji i pokrewnych tematach. Być może okaże się, że niezbędna jest wizyta u neonatologa albo w poradni laktacyjnej, więc warto dzielić się wątpliwościami i spostrzeżeniami.

Jak często kąpać noworodka?

Według najnowszych zaleceń specjalistów neonatologii nie ma potrzeby codziennej kąpieli maleństwa. Trzeba jednak przemywać jego okolice intymne po każdej zmianie pieluszki. Oprócz tego trzeba dbać o czystość:

szyi;
podbródka;
fałdek skóry na udach.

To miejsca, gdzie najłatwiej o bolesne dla dziecka odparzenia. Jeśli maluch lubi kąpiele, warto kąpać go codziennie. Może to być element wieczornego rytuału, który pomoże dziecku wyciszyć się i nauczyć się odróżniać dzień od nocy.

Dlaczego noworodek płacze?

Małe dzieci płaczem sygnalizują jakąś potrzebę. Co robić, gdy dziecko płacze? Sprawdź, czy nie jest głodne i czy ma czystą pieluchę. Nakarmiony i przebrany maluch może zaś płakać, gdy domaga się uwagi i przytulenia. Tak maleńkiemu dziecku kontakt z mamą (jej zapach i głos) zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Niekiedy powodem płaczu może być zbyt mała ilość pokarmu w piersiach. Trzeba wówczas dokarmiać dziecko mlekiem modyfikowanym. Upewnij się również, czy nie uwierają go jakieś elementy ubrania, takie jak wystające metki, kołnierzyki itp. Przyczyną może być też infekcja lub ból brzuszka.

Zobacz też: Żółtaczka u noworodka. Kiedy mija sama, a kiedy trzeba ją leczyć?

Jak zapewnić dziecku spokojny sen?

Noworodki tuż po przyjściu na świat nadal lubią ciepło i wrażenie ciasnoty, dlatego zwykle najlepiej śpią otulone rożkiem niemowlęcym. Niektóre muszą mieć bezwzględną ciszę, a inne wolą jednostajne dźwięki, na przykład pozytywki czy szumiącej przytulanki. Warto też przed snem wywietrzyć pomieszczenie i wyczyścić dziecku nosek przy pomocy aplikatora. Pamiętaj, by przed snem nakarmić malucha, a w razie potrzeby zmienić pieluchę.

Czy noworodek powinien spać z mamą czy oddzielnie?

W ciągu dnia noworodek zwykle śpi w swoim łóżeczku lub w wózku pod czujnym okiem opiekunów. Jeśli chodzi o sen nocny, to opinie są podzielone. Niektóre mamy odkładają dziecko do jego łóżeczka po każdym karmieniu i przebraniu. Swoje łóżko wolą zachować dla siebie i partnera. Wiele z nich obawia się, że śpiąc razem, mogłyby niechcący dziecko przydusić. Inne zaś zabierają szkraba do wspólnego łóżka, bo dziecko jest wtedy spokojniejsze, a one nie muszą wstawać do niego za każdym razem. Jaki z tego wniosek? Każdy robi, jak mu wygodniej.

Pod koniec pierwszego miesiąca życia noworodek staje się niemowlęciem. Częściej otwiera oczy, wpatrując się w twarze rodziców. Zdrowe niemowlę bez alergii pokarmowych jest zwykle pulchne i ma różową, gładką skórę, a jego główka nabiera ładnych kształtów. Rodzice zaś nabierają wprawy w opiece nad dzieckiem i czekają na każdy sygnał świadczący o jego prawidłowym rozwoju.

Sprawdź także:

Archiwum: luty 2023